بررسی واکنش های مورفولوژیک و شکل گیری نبکا در دو گونة کلیر capparis decidua)) و لگجیc. spinosa)) در مناطق خشک و بیابانی

این پژوهش، با تکیه بر مقایسة واکنش های متفاوت مورفولوژیک دو گونة کلیر capparis decidua)) و لگجیc. spinosa) )، ارتباط بین بعضی از عوامل مؤثر در شکل زایی نبکا را بررسی می نماید.به منظور بررسی واکنش های مورفولوژیک دو گونة مورد اشاره به تشکیل نبکا، 9 نبکا ی لگجی با سنین متفاوت به طور تصادفی انتخاب شد. سپس، تعداد و اندازة ریشه های نابجا و تعداد شاخه و جوانه در طول ساقه شمارش شد. نتایج نشان داد که وزن بخش زنده (سبز) و غیرزندة پایه هایی از گیاه لگجی تشکیل دهندة نبکا به طور معنی داری از پایه های شاهد هم سن خود بیشتر است. در لگجی، نبکا در ابتدا با افزایش تعداد جوانه‏ها و شاخه‏ها باعث تحریک رشد می شود، ولی، در نهایت، باعث خشکیدگی کامل گیاه می گردد. در کلیر، تشکیل نبکا باعث ریشه زایی (ریشه های نابجا) در شاخه های مدفون شده می‏ شود. همچنین، با افزایش حجم نبکا، بر تعداد شاخه یا جوانه در کلیر افزوده نشد. علاوه بر آن، ریشة نابجایی در پایه های کلیرِ فاقد نبکا ملاحظه نشد. نتایج بررسی نحوة انشعاب شاخه ها نشان داد که گونة کلیر به دو روش باعث ایجاد نبکا می شود. کلیر در میان سالی پاجوش‏های فراوانی تولید می کند. تشکیل پاجوش‏ها در اطراف و در قسمت یقة گیاهِ کلیر باعث تجمع رسوبات و تشکیل نبکا می شود. شاخة پاجوش های مدفون شده در نبکا، با افزایش حجم نبکا، ریشه های نابجا تولید می نماید و پایة مادری به تدریج ضعیف می شود و نهایتاً خشک می شود. حالت دوم تشکیل نبکا مشابه لگجی است. با توجه به نتایج به دست آمده، مشخص شد که گونة کلیر واکنش های مورفولوژیک سازگارتری نسبت به لگجی در برابر تشکیل نبکا دارد.